Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου 2008

Εσού τι γλώσσαν μιλάς / Εσύ τι γλώσσα μιλάς;

Έναν που τα πράματα που με ενθουσιάσαν μόλις ανακάλυψα τα blog (τα κυπριακά blog) ήταν που εθκιάβαζα κυπριακά, που εθόρουν γραμμένα τα κυπριακά. Aσυνήθιστη εμπειρία. Εν πολλά περίεργον πράμαν τούτο. Άμαν γράφω, φκαίνει μου πολλά πιο εύκολα να γράψω ελληνικά αντί κυπριακά, αλλά σκέφτουμαι τζαι μιλώ κυπριακά... άμαν προσπαθώ να μιλήσω ελληνικά (καλαμαρίστικα δηλαδή, γιατί τζαι τα κυπριακά ελληνικά ένουν) νιώθω λλίον ανάπηρη, ψάχνω τες λέξεις, ζορίζουμαι να συντάξω προτάσεις, τέθκοια. νομίζω πως εν φυσιολογικόν όμως, γιατί εφκήκα που έναν εκπαιδευτικό σύστημαν που τούτον μου έμαθε, να θκιαβάζω τζαι να γράφω ελληνικά, τζαι όι τζείνον που μιλώ καθημερινά.

τέλος πάντων το θέμαν του πόουστ έννεν τούτον το παράδοξον, ούτε το γιατί να μαθαίνουμεν ελληνικά στο σχολείο (εμέναν προσωπικά αρέσκουν μου). το θέμα του πόουστ έννεν ούτε το αν μας αρέσκουν τα καλαμαρίστικα, αλλά το αν μας αρέσκουν τα κυπριακά.
τι εννοώ; πριν λλίον τζαιρό εγνώρισα έναν ερασμικό φοιτητήν στο πανεπιστήμιο, τζαι η πρώτη ερώτηση που μου έκαμεν ήταν αν μου αρέσκουν τα κυπριακά. Εχασκιάστηκα (άκρως πετυχημένη τζαι περιγραφική κυπριακή λέξη). το πρώτον πράμαν που εσκέφτηκα ήταν: τι σόιν ερώτηση εν τούτη;
λαλώ του: εν η γλώσσα μου, φυσικά τζαι αρέσκουν μου, γίνεται να μεν μαρέσκουν; τζαι είπεν μου ο άνθρωπος ότι εγνώρισεν άλλους κυπραίους που εν τους αρέσκουν τα κυπριακά.

τζαι κάπου δαμέ αναρωθκιούμαι: πως μπορεί κάποιου να μεν του αρέσκει η γλώσσα που μιλά; πως εκαταντήσαμεν έτσι; να ντρεπούμαστεν για το πως μιλούμεν; γιατί πιστεύκω τούτον ένι. εδιαμορφώθηκε με κάποιον τρόπον η εντύπωση πως τα κυπριακά εν παρακαθκιανά, χωρκάτικα, μη σοβαρά / μη επίσημα, ή τέλος πάντων εν ξέρω ακριβώς τι. έχουμεν τόσον κόμπλεξ με τη γλώσσα μας (τζαι με πολλά άλλα δηλαδή), που προσπαθούμεν να την αρνηθούμεν σαν τζαι εννα σταματήσουμεν να είμαστεν κυπραίοι, άμαν καλαμαρίζουμεν.

Σπάζουν τα νεύρα μου, άμαν ακούω ηθοποιούς σε κυπριακές σειρές να καλαμαρίζουν (σαν να τζαι το "Αγαπώ σε" έσηει λλιότερη σημασίαν που το "Σ' αγαπώ"). Σπάζουν τα νεύρα μου ακόμα παραπάνω άμαν στες κυπριακές σειρές χρησιμοποιούν τα κυπριακά με τρόπον περιπαιχτικόν, τζαι νευριάζω άμαν ακούω κυπραίους να καλαμαρίζουν ξέρω γω στο πανεπιστήμιο, στο καφέ, γιατί θέλουν να το παίξουν κάπως. τζαι πιο πολλά που ούλλα νευριάζω με τον εαυτόν μου άμαν μπαίνω τζαι εγώ στη διαδικασία πχ. άμαν πρέπει να κάμω μιαν παρουσίασην, μιαν ομιλίαν (συνήθως ξεκινώ ελληνικά, εν τα καταφέρνω, τζαι καταλήγω σε σοφτ κυπριακά).

εν λαλώ να μεν μαθαίνουμεν ελληνικά (ειδικά τα αρχαία εν τόσον κοντά σε τούτον που μιλούμεν), ούτε το να μεν μιλούμεν ελληνικά ποττέ, κυρίως άμαν ο συνομιλητής εν καταλάβει κυπριακά (πχ. καλαμαράες), αλλά να απενοχοποιήσουμεν τη διάλεκτον που μιλούμεν. Εννεν αντροπή να γράψει κάποιος έναν τραούδιν στα κυπριακά, ή να μιλήσει ένας υπουργός κυπριακά, ή να σηκώσεις το σηέριν σου στο μάθημαν να πεις απάντησην στα κυπριακά, ή να πεις πως νιώθεις στα κυπριακά.

τζαι, τέλος πάντων, το "Αγαπώ σε" εν πιο αληθινόν που το "Σ'αγαπώ" (εκτός αν είσαι καλαμαράς, οπόταν οκ).

8 σχόλια:

drSpock είπε...

Έχω μόνο μια μικρή διαφωνία. Τα κυπριακά είναι κυρίως ομιλούμενη διάλεκτος και επομένως όταν θέλεις να εκφραστείς σε πιο "επίσημο" λόγο πολλές φορές καταλήγεις σε πιο κοινή Ελληνική. Κι εμένα μου αρέσει να διαβάζω κυπριακά βλογ αλλά μερικές φορές πρέπει να διαβάσω μια λέξη 2 φορές για να καταλάβω πως ακούγεται και επομένως τι είναι. Και πολλοί χρησιμοποιούν αυθαίρετους τρόπους γραφής (ακόμα και με λατινικούς χαρακτήρες) ακριβώς γιατί δεν έχουμε μάθει πως πρέπει να γράφονται στο σχολείο. Για τα σωστά κυπριακά είμαι περήφανη, για αυτά που ακούω στις καφετέριες, όμως, σήμερα ειλικρινά μερικές φορές ντρέπομαι.

drSpock είπε...

ΥΓ: Και το "αγαπώ σε" αξίζει όντως πολύ παραπάνω που το "σ' αγαπώ". Δοκιμασμένο.

Ερυκίνη είπε...

ναι, καταλαβαίνω τι λαλείς. τζαι οι έλληνες που μιλούν ελληνικά, δεν μιλούν στην καθημερινή τους ζωή βάσει Μπαμπινιώτη. αυτό δε σημαίνει ότι δεν χρησιμοποιούν τη νέα ελληνική. σε όλες τις χώρες και όλες τις γλώσσες υπάρχει αργκώ που μπορεί να είναι κοντά ή και όχι στην επίσημη γλώσσα. δεν είναι το ίδιο με μια διάλεκτο, αλλά είναι παρόμοια κατάσταση.
τζείνον που με ενοχλεί εν που εμείς υποτιμούμεν τούτον που μιλούμεν. για μέναν εν το να είσαι ο εαυτός σου. άμαν κάτι φκαίνει σου απόλυτα φυσικά να το πεις κυπριακά, πε το ρε γαμώτο, εννεν τζαι τόσον τραγικόν, είτε είσαι η ερυκίνη στο κκαφέ, είτε είσαι ο ανταποκριτής στες ειδήσεις, είτε είσαι ο πρωταγωνιστής σε δραματική σειρά του τάδε...

Ανώνυμος είπε...

Προσωπικά δηλώνω λάτρης των κυπριακών! θεωρώ ότι με βοηθούν να εκφράσω συναισθήματα και εικόνες με πολλά πιο ζωντανό και παραστατικό τρόπο. Συμφωνώ και επαυξάνω για το αγαπώ σε..αν μου πει ποττέ ο μώρατσος "σε αγαπώ", εννα φυρτώ που τα γέλια

άσε που βρίζεις τζαι καλλύττερα στα κυπριακά

Αχάπαρη είπε...

vasika oi neoteroi exoun auti tin tasi na xrisimopoioun ta kipriaka peripektika. exei fores pou mporei na akousoun mia leksi kai na kamnoun epitides (?) pws den tin katalavenoun. den tous adikw omos giati apo mikrous mas mathenoun pws swsti omilia einai i elliniki kai dimiourgoun tin entipwsi (sta sxolia) pws opoios mila tin kipriaki dialekto i en amorfotos i en xorkatis.

zappa είπε...

Egw pantws opote blepw deltia eidhsewn kai ekpompes kypriakes ta pernw sto kranio, giati ektos apo to gegonos oti sta kypriaka kanalia to na exeis toulaxiston enan kalamara (kyriws ws dhmosiografo, alla kai eniwte ws newscaster-parousiasth), oloi 8ewroun oti prepei na miloun thn epishmh ellhnikh (opws thn antilambanetai o typos pou grafei to reportaz). Ta apotelesmata ein ai dyo. Kat' arxhn o reporter-parousiasths-newscaster akougetai xartinos, kai deyteron akoma kai kalamarizontas tous perissotero ton Gewrgio Papadopoulo na 8ymizoun para ton Kakridh h ton Kabafh (idiws ayth h xrhsh tou para ws konta re paidi mou).

Oso gia to peripaiksimo ths Kypriakhs, h idea mou einai oti wfeiletai sth diadedomenh antilhpsh oti otidhpote mh xwriatiko einai ayto pou erxetai apo to legomeno "e8niko kentro", akomh kai ws antidaneio. Ena polly xarakthristiko pragma einai oti pou8ena den exw akousei gia tous Kypraious tragoudistes pou dieprepsan sthn Agglia kai thn Amerikh (Ena paradeigma o Cat Stephens, ena allo o George Michael), oute gia osous Kypraious tragoudistes, logw eidous exoun meinei sthn Kypro (l.x. o Terlikkas), alla oloi syzhtoun gia, kai latreyoyn toys Kypraious tragoudistes pou diaprepoun stis mpouzoukleri ths A8hnas. Enas paradoksos e8nikismos pou.....snomparei thn topikh koultoura kai to "kseno" gia na treksei me anoixtes agkales sto e8niko kentro, to opoio omws den exei kamia sxesh me ayto pou ton etrefan epi xronia, kai ara ton odhgei sto na sixa8ei kai ayto,,,,,

Ερυκίνη είπε...

Συμφωνώ απόλυτα με όσα λες. ειδικά όταν ο ανταποκριτής που δεν έχει κείμενο μπροστά του, πρέπει να μιλήσει αυθόρμητα και μαγκώνει επειδή (όπως εγώ) ψάχνει τις λέξεις.
τζαι ναι έχεις δίκαιο, ότι η νοοτροπία μερικών για τα κυπριακά προκύπτει από την αίσθηση της ελληνικότητας ως κομμάτι της εθνικής ταυτότητας, ένα κομμάτι που όμως είναι και ξένο ταυτόχρονα. βρίσκω τη σχέση των ελληνοκύπριων με τους Έλληνες και την Ελλάδα αρκετά ιδιόρρυθμη, αλλά μάλλον θα το αναπτύξω σε άλλο πόουστ.

Επόμενη στάση: Εδώ είπε...

Εγώ πάντως είμαι Έλληνας και τα κυπριακά μου αρέσουν ποιο πολύ.. Ακούγονται ποιο ωραία.. Αφού θυμάμαι όταν είχαμε πάει Κύπρο με to commenius μας άρεσαν παρά πολύ!